گزارشی از برگزاری اولین نشست همایش علمی با موضوع راهکارهای علمی ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در بیمارستانها و مراکز درمانی، در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم

به گزارش دبيرخانه همايش : »حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی در این نشست با تاکید بر لزوم تقویت مبانی نظری در حوزه فرهنگ دینی اظهار داشت: همه فعالیت های حوزه های مرتبط با دین بایستی قبل از عرصه عمل به عرصه علم وارد شود و از حیث مبانی نظری عمیقا ساخته و پرداخته گردد.

وی اذعان داشت: حکمت، ریشه احکام اسلامی است و اگر از این حیث به احکام بپردازیم همه جامعه با آغوش باز به استقبال احکام خواهند آمد، مشکل اساسی ما این است که دین را از ساحت عرف و عوام به صحنه جامعه و حکومت وارد کرده ایم در حالی که اگر مبانی و بنیاد های نظری دین را برای جامعه به خصوص جامعه بانوان کشور وا می کاویدیم احکامی مانند حجاب به صورت دیگری مطرح و از آن استقبال می شد.

رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء خاطرنشان کرد: دلیل اصلی بروز برخی ناهنجاری ها در حیطه فرهنگ حجاب این است که از حیث علم و حکمت به احکام نگاه نکردیم و تکالیف شرعی را تنها به صورت دستور یا الزام فقهی نگریستیم.

حجت الاسلام و المسلمین جوادی آملی با تقدیر از دست اندرکارن همایش عفاف و حجاب ابراز داشت: این همایش ها فرصت خوبی است که جامعه متوجه این نکته شود که احکام دینی از یک پیشینه علمی، متقن، معرفتی و حقیقی بر خوردارند.

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به تفاوت وجود ذهنی و علمی از منظر فلسفه اسلامی اشاره کرد و بیان داشت: در حکمت و فلسفه اسلامی بین وجود ذهنی و علمی تفاوت جوهری وجود دارد؛ «وجود ذهنی» در حد سایه و ظل و صورت مرآتیه است که نقش و اثری برای انسان ندارد و در حد علم حصولی و در سطح مسائل اعتباری مطرح است و با حقیقت انسان آمیخته نیست در حالی که آنکه هویت می سازد و جان و روح و انسانیت به انسان می دهد «علم» است که جایش در نفس انسان است.

وی افزود: به عنوان مثال، عدالت یک حقیقت عینی خارجی است که جایش در نفس است و تنها یک لفظ نیست، اساسا ملکات نفسانی را از آن جهت ملکات نفسانی می گویند که در ملکوت انسان جای دارند و از این رو حقیقت و هویت انسان را می سازند.

رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء تاکید کرد: علم، غیر از اطلاعات، داده ها و مفاهیم حصولی است، علم هویت ساز است، اگر انسان به این حد برسد که علم را به عنوان یک ملکه نفسانی مورد توجه قرار دهد به علمی خواهد رسید که این علم هویت او را خواهد ساخت و همانطور که بدن از استخوان، گوشت و پوست ساخته می شود، روح با اخلاق، فضایل و علم ساخته می شود.

حجت الاسلام و المسلمین جوادی آملی در آسیب شناسی روند تولید علم دینی در کشور خاطرنشان کرد: حال این سوال مطرح می گردد که امروزه چه علمی در جامعه وجود دارد و این علم با جامعه ما چه می کند؟! علمی که که از معرفت و جهان بینی توحیدی مایه نگیرد، در حقیقت ریشه در اومانیسم دارد و طبیعی است که بویی از معرفت و حِکم و معارف نداشته باشد.

وی ادامه داد: علم سکولار و اومانیستی تنها به دنبال حداکثر کردن لذایذ دنیوی و توجه به ساحتی از بشر است که در طبیعت ریشه دارد و بهره گیری هر چه بیشتر انسان از غرایزیش؛ اگر از منظر این علم بخواهیم برای انسان هویت تولید کنیم که علم مدرن امروزه در حال انجام همین کار است، چه هویتی برای انسان ساخته خواهد شد؟! یا به عبارت دیگر این علم سکولار و غیر دینی که ریشه در معارف توحیدی ندارد چه پیوست فرهنگی با خود به همراه می آورد؟! قطعا نباید انتظار داشته باشیم که فضای علمی سکولار، خروجی معرفتی و دینی در جامعه داشته باشد.

رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با بیان این مطلب که «علم غیر دینی فرهنگ غیر دینی می سازد» اظهار داشت:علم غیر دینی فرهنگ غیر دینی می سازد؛ اگردانشگاه ها و محیط های آکادمیک در فضای علم غیر دینی و سکولار حرکت کنند، ما نباید انتظار یک جامعه دینی داشته باشیم، این تعارض تا زمانی که علم دینی و به تبع آن فرهنگ دینی تولید نشود در کشور وجود خواهد داشت؛ تا آن فضا و ریشه ساخته نشود و علم از جایگاه توحیدی و معرفتی ساخته نشود، دچار این تعارض خواهیم بود.

وی اذعان داشت: ما باید درمان معضلات اخلاقی و اجتماعی مانند بی حجابی را از فضای علمی پیگیری کنیم و نه از راه دستگاه قضایی، اگر در متن دانش، حیثیت معرفت دینی دمیده شود بخش زیادی از مشکلات خود به خود حل خواهد شد، اگر عفاف به عنوان یک ملکه نفسانی از جایگاه یک هویت معرفتی به جامعه معرفی شود جامعه با آغوش باز آن را خواهد پذیرفت و ملکه عفاف، حجاب ظاهری را حتما به دنبال خواهد داشت.

حجت الاسلام و المسلمین  جوادی آملی در فراز پایانی سخنان خود خواستار تبلور نمود هر چه بیشتر تولید علم در صحنه جامعه شد و تصریح کرد: مشکل ما این است که دین عوامی را با دین علمی خلط کردیم و بین علم و عمل ما فاصله زیادی است، باید بین حوزه های علمیه و جامعه نسبت و پیوند برقرار کرد، مانند دانشگاه که باید با صنعت ما پیوند برقرار کند، اگر علمی که در خصوص صنایع مختلفی همچون کشاورزی در دانشگاهها تولید می شود وارد بخش صنعت و کشاورزی می شد تحول عظیمی در آن بخش ها ایجاد می کرد به همین صورت اگر علم و معرفتی که در حوزه های علمیه تولید می شود به جامعه منتقل می شد جامعه از نظر فرهنگی تحول عظیمی پیدا می کرد.

وی با بیان این مطلب که «الزامات فقهی در فضای جامعه اخلاقی نمود و ظهور خواهد داشت» اظهار داشت: ما می توانیم یک جامعه فرهیخته و متعالی داشته باشیم؛ برای این منظور باید تولید علم دینی به مفهوم حقیقی آن داشته باشیم و به تبع آن فرهنگ دینی باید در جامعه شکل بگیرد.